رمزارزهای ملی و ایرانی را میشناسید؟
در این مقاله میآموزید
در چند سال اخیر مقامات اصلی کشورها مشغول راهاندازی رمز ارزهای ملی برای کشور خود هستند. ارز دیجیتال ملی میتواند برای اقتصاد هر کشور مفید باشد. برخی از بانک های مرکزی دستاورد هایی هم در این حوزه داشتهاند و با هدف جلوگیری از گسترده تر شدن استفاده از ارزهای دیجیتال غیرمتمرکزی مانند بیت کوین، در کشور خود اقدام به راهاندازی رمز ارز های ملی کردهاند. در برخی از کشورها به دنبال کاهش هزینه های جا به جایی پول و به طور کلی پیشرفته تر کردن فناوری های مالی مرتبط با ارز رسمی خود هستند. در کشور عزیزمان ایران نیز به تازگی از ارز دیجیتال ملی رونمایی شده است. در این مقاله قصد داریم به معرفی رمز ارز های ملی هر کشور مخصوصاً ارز دیجیتال ایرانی بپردازیم. همچنین وضعیت ارز دیجیتال ملی در سراسر جهان را بررسی میکنیم.
CBDC چیست؟
CBDC مخفف شده از Central Bank Digital Currency به معنی ارز دیجیتال بانک مرکزی میباشد. به عبارتی نسخه دیجیتالی از پول رسمی هر کشور است.
رمز ارز های ملی ممکن است از فناوری بلاک چین و دفتر کل استفاده کنند و اجباری نیست. CBDC برخلاف ارز های دیجیتال رایج، مانند بیت کوین و اتریوم، ساختاری کاملاً متمرکز دارند و حدوداً شبیه استیبل کوین های متمرکز هستند.
بانک مرکزی مسئول صدور مجوز ایجاد رمز ارز ملی است و میتواند حساب کسانی که از رمز ارزهای ملی آن کشور استفاده میکنند را کنترل کند. ساختار متمرکز این نوع ارز ها باعث میشود دولت ها بتوانند به طور کامل گردش پول را در کشور خودشان زیر نظر بگیرند و ممکن است حریم خصوصی شهروندان در تراکنش ها تحت تأثیر قرار گیرد.
ذخیره پولی بانک مرکزی هر کشور، پشتوانه رمز ارز های ملی همان کشور است؛ یعنی هر واحد از ارز دیجیتال ملی معادل اسکناسی ارزش دارد که بانک مرکزی چاپ کرده است. به دلیل اینکه هر کشور سیستم اقتصادی و قوانین مالی خاص خودش را دارد، نمیتوان برای تمام رمز ارزهای ملی یک تعریف واحد ارائه کرد.
بررسی وضعیت راه اندازی رمز ارز های ملی در کشورهای جهان
طبق آخرین اخبار منتشر شده حدود ۷۰ کشور در جهان برای راهاندازی ارز دیجیتال ملی خود اقدام کردهاند. در این فهرست برخی از کشور ها که پروژه ارز دیجیتال ملی خود را تمام کرده و آن را در اختیار شهروندان خود قرار دادهاند را مشاهده میکنید. بخشی از این کشور ها درگیر تحقیقات اولیه هستند و بعضی از آنها رمز ارز های ملی خود را به صورت آزمایشی راه اندازی کردهاند و احتمال دارد به زودی در مسیر تبادلات خود قرار دهند.
فهرستی که مشاهده میکنید حاوی اطلاعاتی درباره آخرین وضعیت پروژه رمز ارز های ملی ۶۸ کشور و ۲ اتحادیه بینالمللی، وضعیت قانونی بودن و تاریخ اطلاع رسانی هر پروژه است. در این فهرست وضعیت فعلی پروژه ها به ۵ دسته کلی تقسیم شده است که مراحل را توضیح خواهیم داد.
مرحله اول: تحقیقات اولیه
منظور از مرحله تحقیقات اولیه یعنی مقامات آن کشور در حال تحقیق درباره ارزهای دیجیتال ملی هستند و مشخص نیست که قصد دارند رمز ارز ملی خود را راهاندازی کنند یا نکنند. ۴۷ کشور مانند جمهوری اسلامی ایران در این مرحله قرار دارند.
مرحله دوم: متوقف شده
متوقف شده یعنی در گذشته ایده این موضوع مطرح شده است، اما سپس نظر مقامات تغییر کرده و پروژه رمز ارز ملی در کشور خود را متوقف کردهاند. اکوادور، دانمارک و فنلاند جز کشورهایی هستند که در سال های گذشته برای راهاندازی ارز دیجیتال ملی خود اقدام کرده بودند، اما در ادامه به دلایل مختلف از تصمیم خود منصرف شدند. سیستم کارت هوشمند آوانت (Avant) را بانک مرکزی فنلاند در دهه ۱۹۹۰ طراحی کرد. میتوان آوانت را به عنوان اولین ارز دیجیتال ملی جهان در نظر گرفت.
مرحله سوم: اثبات مفهوم
در مرحله اثبات مفهوم، پروژه رمز ارزهای ملی از نظر فنی مورد بررسی قرار میگیرد؛ و توسعه دهندگان باید زیر ساخت های فنی لازم را انتخاب کنند. ۹ کشور در این فهرست، تصمیم به راهاندازی ارز دیجیتال ملی خود گرفتهاند و اکنون در حال بررسی چگونگی اجرای پروژه هستند.
مرحله چهارم: راهاندازی آزمایشی
در مرحله راهاندازی آزمایشی، پروژه را پیش از عرضه گسترده، به صورت آزمایشی و محدود در بخش های خاصی از کشور راهاندازی میکنند. کشور های سنگاپور، چین، فرانسه، کانادا، آفریقای جنوبی، غنا، امارات متحده عربی، اروگوئه و اتحادیه کارائیب شرقی در مرحله راهاندازی آزمایشی قرار دارند
مرحله پنجم: راهاندازی کامل
در پایان با راهاندازی کامل، آزمایش پروژه به پایان رسیده و رمز ارز ملی در دسترس تمام شهروندان آن کشور قرار گرفته است. باهاماس و نیجریه تنهای کشور هایی هستند که ارز دیجیتال ملی خود را به طور کامل راهاندازی کردهاند.
استفاده از رمز ارزهای غیرمتمرکز در ۳۵ مورد از کشور ها، قانونی است. چین، مراکش و مصر، استفاده از ارزهای دیجیتال را غیر قانونی میدانند. در ۱۱ کشور که یکی از آنها ایران است، برای استفاده در برخی از حوزه ها محدودیت هایی در نظر گرفته شده است؛ لذا نمیتوان گفت که ارزهای دیجیتال در این کشورها کاملاً قانونی یا کاملاً غیرقانونی هستند. از وضعیت قانونی رمز ارزها در ۲۱ کشور دیگر اطلاعاتی در دسترس نیست.
بررسی وضعیت قانونگذاری ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز در ایران
در ایران با واحد پول ریال ایرانی و میزان تورم ۷/۳۵ درصد، خرید و فروش و نگهداری رمز ارزها جرم نیست و پیگرد قانونی ندارد. برای بخش هایی مانند راهاندازی پروژهای جدید و جذب سرمایه برای پروژه های ایرانی فعال در ارز دیجیتال، قانونگذاری مشخصی انجام نشده و بسیاری از کسب وکارهای این حوزه در خلأ قانونی هستند. از طرفی، بانک ها و مؤسسات مالی حق ندارد در تبادلات خود از رمز ارزها استفاده کنند. برای فعالیت صرافی های ارز دیجیتال هم مجوز رسمی صادر نشده است. همچنین برای استخراج رمز ارزها حتماً باید از وزارت صمت مجوز دریافت کرده باشید، در غیر این صورت، استخراج رمز ارز غیر قانونی تلقی میشود.
رئیس بانک مرکزی، آقای علی صالح آبادی درباره پروژه ارز دیجیتال ایرانی گفتهاند که این موضوع در دستور کار بانک مرکزی است. زیرساخت و دستورالعمل هایش تدوین شده و در آیندهای نزدیک به صورت آزمایشی راهاندازی خواهد شد اما مشخص نبودن قابلیت ها و ماهیت کلی ارز دیجیتال ایرانی باعث شده است تا این طرح همچنان در مرحله تحقیقات اولیه باقی بماند.
رئیس گروه اقتصادی مجلس، آقای محمدرضا پور ابراهیمی گفتهاند متن طرح قانون ساماندهی ارزهای دیجیتال قرار است تا پایان سال ۱۴۰۰ نهایی میشود و مقامات دولتی به موضوع قانون گذاری ارزهای دیجیتال ورود کردهاند و آقای محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیسجمهور، متولی ارزهای دیجیتال در دولت شده است.
آشنایی با رمز ارز های ملی کشور ایران
ارز دیجیتال پیمان
شرکت ققنوس ارز دیجیتال ایرانی به نام پیمان را راهاندازی کرده است. طبق گفته مدیران شرکت پشتوانه ارز پیمان، طلا هست. کشور ایران دارای پتانسیل زیادی در زمینه ارزهای دیجیتال است. و توانایی تبدیل شدن به قطب اصلی در خاورمیانه دارد. موقعیت جغرافیایی عالی، علاقهمندی زیاد مردم و شرایط سیاسی منحصر به فرد، زمینه را برای این هدف مهیا ساخته است.
در وایت پیپر ققنوس نوشته شده است که شبکه ارز دیجیتال پیمان بر اساس ساختار استلار است. ارز دیجیتال پیمان، باید تحت نظارت نهاد های قانونگذار منطقه فعالیت کند. لذا میتوان گفت شبکهاش جهانی نیست و تمرکز آن روی برقراری ارتباط امن و مطمئن بین افراد حقیقی و مؤسسات مالی است. کاربران میتوانند در ازای توکن خود، از میزبان ها طلا دریافت کنند اما جزئیات این کار هنوز مشخص نیست. شبکه ارز دیجیتال پیمان مبتنی بر ماینینگ نیست و سیستم درآمدی آن بر اساس کارمزد معاملات و تبادلات است. در خصوص هک شرکت ققنوس گفته است که راهکارهای ضد پولشویی و KYC اعمال میکند.
بخش زیادی از ارز دیجیتال پیمان در بازار عرضه شده است و تعدادی از این ارز جهت توسعه و بهبود شبکه به میزبان ها و مؤسسین ققنوس خواهد رسید. همان طور که میدانید امکان معامله بینالمللی به قوانین و پذیرش نهاد های قانونگذار خارجی بستگی دارد. لذا احتمال قرارگرفتن ارز دیجیتال پیمان در صرافیهای خارجی به دلایل تحریم ایران و سایر موارد کمتر میباشد.
ارز دیجیتال BZB
طراحی و پیاده سازی بلاکچین بومی و شبکه غیرمتمرکز زر از سال 1396 شروع شد. با همت نخبگان جوان ایرانی و ایجاد زیر ساختهای بینالمللی، نخستین رمز ارز بین المللی ایرانی BZB از طریق شبکه بومی در صرافی بین المللی بایننس در تاریخ شنبه هشتم خرداد 1400 عرضه شد. ارز دیجیتال BZB با پشتوانه بیمه البرز، بیمه ایران و بیمه رازی فعالیت میکند. و معاملات آن از طریق تمام کیف پول های معتبر و صرافیهای بین المللی قابل انجام است.
بخش زیادی ارز رمز ارز ها، بدون پشتوانه هستند و معمولاً میزان عرضه و تقاضای آنها در تعیین قیمت شان تأثیر دارد. سرمایهگذاری در ارزهای بدون پشتوانه معمولاً ریسک بالای دارند. و صرافی ها این نوع ارزهای دیجیتال را کمتر پذیرش میکنند.
توکن های بهادار
نوع دیگر ارزهای دیجیتال، توکنهای بهادار مبتنی بر دارایی و یا ارزهای دیجیتال دارای پشتوانه هستند. این توکن ها، تحت نظارت و پاسخگویی ارائه دهندگان خود هستند. و از طریق قراردادهای هوشمند به قراردادهای پشتوانه خود متصل اند. در صرافی غیر متمرکز مانند بایننس، در بخش اختصاصی با عنوان Smart Chain عرضه شده اند. و دسترسی برای کاربران ایرانی فراهم است و شامل محدودیت نیست. صرافی بایننس برای ارزهای دارای پشتوانه، هیچ کشوری را مسدود نکرده است. شهروندان همه کشورها به همه امکانات آن دسترسی دارند و شامل تحریم ها نمیشود.
توکن های BZB (BARG ZAYTOON BINANCE) و SZR (SMART ZAR) از نوع ارزهای دیجیتال مبتنی بر دارایی و با تضمین بیمه بوده. و ارزش پایه ارز دیجیتال BZB در داخل کشور از طریق ریال تضمین میشود. در صرافی بایننس، به میزان مورد نیاز رمز ارزهایی که منتشر میشود واحد بایننس کوین برای پشتوانه قرار داده شده است. لذا ارزش ارز دیجیتال BZB در خارج کشور از طریق واحد BNB تضمین خواهد شد. در عرضه خصوصی ارز دیجیتال BZB، ده هزار توکن BZB با پشتوانه 2.5 برابر واحد BNB عرضه شد. برای کسب اطلاعات بیشتر به وبسایت smartzar.ir مراجعه کنید.
نتیجه گیری و کلام پایانی
در این مقاله به معرفی ارز دیجیتال بانک مرکزی پرداختیم. و وضعیت راه اندازی رمز ارزهای ملی در کشورهای جهان و قانونگذاری ارزهای دیجیتال ایرانی را بررسی کردیم. و با دو رمز ارز ایرانی پیمان و BZB آشنا شدیم. امیدوارم این پتانسیل رمز ارزهای ملی بتواند برای کسب و کارهای ایرانی که در شرایط سخت تحریم رنج میبرند مشکل گشا باشد و ساکنین ایران بتوانند با معاملات ارز دیجیتال ایرانی به سودآوری برسند.
آکادمی آینده تلاش میکند با آموزش ارزهای دیجیتال در دوره آموزش ارز دیجیتال در مشهد و پشتیبانی دائمی کلاسها در جهت بروز ماندن اطلاعت دانش پژوهان عزیز، گامی بلند و استوار برای نسل های آینده و دانش نسل امروز بردارد.
مطالبی که باید بخوانید
مطالب مرتبط با مقالهای که هم اکنون خواندید...
پردیس صدقی
مدرس و معامله گر بورس ایران و ارز دیجیتال کارشناس ارشد مهندسی مالی دارای مدرک معامله گری بورس کالا، بورس انرژی و ابزارهای مشتقه. مدرس استانی دوره استراتژی معاملاتی در بازارهای مالی.
سایر نوشته های پردیس صدقی