طرح پانزی؛ تلهای در مسیر رویایی یک شبه پولدار شدن
در این مقاله میآموزید
پیمودن یک شبه راه پولدار شدن رویای هر انسانی در طول تاریخ بوده است. کلاهبرداران همواره در جست وجوی راههای جدیدتر برای خالی کردن جیب مردم و سرقت سرمایه آنها بودهاند. طرح پانزی نیز یکی از همین روش های به ظاهر شیرین ، آسان پولدار شدن هست اما در پشت پرده این طرح نقشههای وحشتناکی برای کلاهبرداری از مردم ناآگاه طراحی شده.در این مقاله سعی کردیم تعریف واضح و روشنی درباره طرح های پانزی، چگونگی تشخیص آنها و اینکه اصلا چرا به چنین طرحهایی ، طرح پانزی گفته میشود را خدمت شما عزیزان ارائه دهیم.
طرح پانزی چیست؟
به طور کلی هر ترفندی که در آن شخص یا گروهی با هدف کلاهبرداری و با دادن وعده سود های کلان و نجومی غیر متعارف اقدام به جذب سرمایه، سرمایهگذاران میکنند را به عنوان یک طرح پانزی میشناسیم. روش جلب اعتماد در این طرح بدین شکل است که در ابتدا سود سرمایهگذاران از همان پولی که به آن شخص یا گروه در جهت سرمایهگذاری پرداخت کردند، تامین میشود. سپس بعد گذشت مدتی، با اشباع شدن تعداد سرمایهگذاران قدیمی و نبود سرمایهگذار جدید، کلاهبرداران به آسانی راههای ارتباطی خود با کاربران قطع میکنند و فراری میشوند.
مثالی فرضی درباره روش کار یک شرکت پانزی
فرض كنید در حال وبگردی هستید که ناگهان متوجه یک پیام تبلیغاتی میشوید که به ایمیل شما ارسال شده. وقتی پیام را باز میکنید و مطالب آن را بررسی میکنید، میفهمید که شخصی به نام شهاب به شما پیشنهاد سرمایهگذاری در یک ربات معاملهگر اتوماتیک ترید در انواع بازارهای مالی مانند ارزهای دیجیتال ، فارکس ، بازار بورس ایران و یا هر بازار مالی دیگری رو میده. این ربات میتونه به صورت اتوماتیک برای شما سود بسیار دلچسب و شیرین بسازه. شهاب به شما گفته با هر میزان سرمایه میتونید از این ربات معاملهگر استفاده کنید و این سیستم تضمین میکنه به ازای هر میزانی از سرمایهگذاری شما حداقل 20 درصد به صورت ماهانه به شما سود پرداخت کنه.
فرض کنیم که شما به شهاب و ربات اون اعتماد میکنید و 10 میلیون تومان از سرمایه زندگیتون رو در این سیستم سرمایهگذاری میکنید.
بعد از گذشت یک ماه موجودی حسابتون رو چک میکنید و در کمال ناباوری مشاهد میکنید که 2 میلیون تومان سود حاصل از سرمایهگذاری به حساب شما واریز شده. ماه دوم دوباره این اتفاق تکرار میشه و 2 میلیون تومان به حسابتون واریز میشه.
حالا شما به شهاب و ربات معاملهگر اون کاملا اعتماد پیدا کردید و در نظر دارید که در دفعات بعدی مبالغ بیشتری در این طرح سودساز سرمایه گذاری کنید.
در ماه های بعد متوجه میشوید که سود های پرداختی به حساب شما در حال کاهش و به مرور در حال قطع شدن هست.حالا شهاب دیگر جواب ایمیل هایی که برای اون ارسال میکنید را نمیدهد و در عرض مدت کوتاهی میبینید که ربات معاملهگر دچار خطا شده و دیگر کار نمیکند.
اتفاقی که در مثال فرضی فوق افتاد، دقیقا مشابه ساز و کار است که در یک طرح پانزی به وقوع میپیوندد. درحقیقت آن سودهایی که در چند ماه ابتدایی بعد از سرمایهگذاری به حساب شما واریز شد از همان پولی که پرداخت کردید تامین شده. شایان ذکر است که طرح های پانزی در هر قالبی میتواند به اجرا درآید. نمونه های زیر همه اشکال مختلفی از یک طرح پانزی هستند:
ما یک نهاد خیریه با هدف کمک به تولیدات ملی هستیم که سرمایه شما را در اختیار شرکت های تولیدی قدرتمند و معتبر قرار میدهیم و از مبلغ فروش محصولات آنها به شما سود پرداخت میکنیم.
ما یه شرکت با تیمی جوان و مسلط در زمینه ساخت دستگاه های ماینینگ ارزهای دیجیتال مانند بیتکوین و اتریوم هستیم و با سرمایه شما می توانیم این دستگاهها را که بسیار گران هستند با کمترین هزینه در داخل کشور تولید کنیم و با نازل ترین قیمت در اختیار کاربران مجموعه خود قرار دهیم تا شما بتوانند به درآمدهای چند صد میلیونی برسند.
چرا به این ترفند، طرح ponzi میگویند؟
دلیل نامگذاری این روش به طرح پانزی، نام شخصی است که با استفاده از همین طرح به چندین میلیون دلار ثروت رسید. در ادامه بیشتر با این شخص آشنا میشویم. شخصی به اسم چارلز پانزی (Charles Ponzi) که یکی از نامیترین کلاهبرداران تاریخ آمریکا به شمار میآید. پانزی در ابتدا با وعده سود های نجومی و تحریک کننده، جذب سرمایه کرد. کاری که او انجام داد این بود که وعده داد کوپنهای تخفیفی اداره پست را خریداری میکند. سپس قصد دارد که آنها را در آمریکا به فروش برساند و وعده داد که با این کار تنها در 45 روز سود 50 درصدی پرداخت میکند. روش او اینگونه بود که با پولی که از نخستین سرمایهگذاران و همچنین سرمایهگذاران جدید به دست آورده بود، اولین مرحله از سود تمامی سرمایهگذاران را پرداخت میکرد. چارلز پانزی با طرح ابداعی خود توانست بعد از جنگ جهانی اول صاحب ثروتی 20 میلیون دلاری بشود.
چگونه یک طرح پانزی را تشخیص بدهیم؟
بر اساس مثال هایی که تا حالا بررسی کردیم حتما متوجه شدید که یکی از ویژگیهای مشترک بین تمام طرحهای پانزی، سود های بسیار بالا و نامتعارف است که عوامل کلاهبردار این طرح ها عموما به توجیه و توضیح اینکه این مقدار زیاد از سرمایه را به چه شکل میتوانند به آسانی مدیریت کنند میپردازند. این افراد معمولا سعی دارند که تنها به وسیله سودهای اغواکننده، چشم سرمایهگذاران را نسبت به مطالب مهمتر مانند جزئیات دقیق انجام کار و اینکه آیا این کار دارای مجوز های قانونی هست یا نه کور کنند.
همچنین روشی که جدیدا در بعضی از طرح های پانزی خواه اجباری یا خواه اختیاری اجرا میشود این است که به سرمایهگذاران پیشنهاد میکنند در صورتی که چند نفر از دوستان و آشناهایشان را متقاعد به سرمایهگذاری در این طرح ها کنند، سود بیشتری به آنها تعلق میگیرد. به طرح پانزی که به این شکل اجرا شود، طرح پانزی هرمی میگویند. یونیک فایننس از جمله شرکت هایی بود به روشی مشابه همین نوع به جذب سرمایه و کلاهبرداری از سرمایهگذاران میپرداخت. این شرکت ادعا میکرد در صورت سرمایهگذاری هرمی سرمایهگذاران ، پول و دارایی آنها را جهت خرید و فروش سهام شرکت های مطرحی مانند فیس بوک، اپل و الفابت در بورس نزدک امریکا به کار میگیرد. و بدون اینکه نیازی باشد سرمایهگذاران کاری انجام دهند در کوتاه ترین زمان، سودهای هنگفتی به آنها پرداخت میکند. توجه به ساختار هرمی طرحهای پانزی هم میتواند در شناسایی آنها مثمر ثمر واقع شود.
روش دیگری که وجود آن میتواند ردی از طرح پانزی را آشکار کند، وعده دادن سودهای مرکب است. به بیان ساده سود مرکب یعنی شما به سودی که در ازای سرمایهگذاری در یک طرح در یک بازه زمانی مشخص میتوانید دریافت کنید دست نزنید تا به واسطه این کار در آینده نزدیک بتوانید چندین برابر سود بیشتر دریافت کنید. ادعای پرداخت چنین سودی از آن جهت شک برانگیز به پانزی بودن طرح مربوطه دارد که دقیقا همان چیزی است که کلاهبردارن مشغول در این طرح میخواهند. این افراد مایلند تا با این کار سود کمتری به سرمایهگذاران بپردازند تا در نهایت پول بیشتری را به جیب بزنند.
جمعبندی مطالب ارائه شده
در نهایت باید به شما یادآوری کرد که هیچ شخص یا گروهی تا با ارائه خدمتی به شما سودی نصیب خودشان نشود، برای سود کردن شما دلسوزی نمیکنند. طرح پانزی در واقع نقاب دوست مهربان و دلسوزی است که کلاهبرداران با هدف تصاحب سرمایه شما بر چهره خود میگذارند. این نقاب زیبایی فریبندهای مانند سودهای تحریک کننده و عجیب روی خود دارد که تشخیص آن با تامل و آگاهی کامل درباره چگونگی به دست آوردن چنین سودهایی قابل شناسایی است.
آکادمی آینده
تیم تولید محتوا آکادمی آینده با هدف ارتقا و بالابردن سطح دانش مخاطبین خود در حوزههای مختلف بازارهای مالی، اقدام به تهیه و گردآوری مقالات مختلف نموده تا شما عزیزان بتوانید به سادگی با استفاده از اطلاعات مفید و ارزشمند سطح معلومات خود را بالا ببرید.
سایر نوشته های آکادمی آینده